Zamówienia publiczne na innowacyjne rozwiązania (PPI) to potężne narzędzie, które pozwala sektorowi publicznemu w pełni wykorzystać siłę nabywczą, by wspierać szerokie upowszechnienie innowacji na rynku. PPI może wytworzyć na tyle silny popyt, by skłonić przemysł do inwestycji w nowe rozwiązania. Przykładowo Barcelona wykorzystała PPI do zakupu inteligentnego oświetlenia miejskiego, co m.in. przyniosło istotne oszczędności energii.
Podczas gdy tradycyjne zamówienia publiczne koncentrują się na zakupie istniejących już produktów lub technologii, celem PPI jest wsparcie rozwoju rozwiązań, które nie są jeszcze powszechnie dostępne na rynku. Taki sposób działania wymaga gotowości do zaakceptowania wyższego ryzyka związanego z inwestowaniem w innowacje oraz pogodzenia się z bardziej złożonym procesem – od badań, przez testy pilotażowe, aż po stopniowe wdrażanie.
Sektor publiczny występuje tu jako skumulowany inicjator i nabywca innowacyjnych rozwiązań, które nie mają jeszcze szerokiego komercyjnego zastosowania: kilka instytucji łączy siły i wspólnie zobowiązuje się do zakupu określonego wolumenu (innowacyjnego) produktu lub usługi. Powstaje w ten sposób „krytyczna masa siły nabywczej” po stronie popytu, która umożliwia wprowadzenie innowacji na rynek na akceptowalnych warunkach cenowych i jakościowych. Przykładowo, kilka krajów europejskich połączyło siły, by w ramach inicjatywy EU Health Procurement zamówić innowacyjne rozwiązania dla placówek ochrony zdrowia – to dowód, jak współpraca transgraniczna może wytworzyć silny popyt i zmotywować przemysł do zwiększenia produkcji.
Kolejnym kluczowym krokiem jest wczesne ogłoszenie zamiaru lub potrzeby nabycia określonej funkcjonalności – z góry definiując wymagania cenowo-jakościowe i konkretny termin. Rząd Niderlandów zastosował takie podejście przy zakupie innowacyjnych rozwiązań dla zrównoważonego transportu; wczesny sygnał zachęcił rynek do inwestycji w rozwój.
Trzecim etapem jest przeprowadzenie samego PPI z użyciem odpowiedniej procedury (np. negocjacji bez publikacji ogłoszenia, dialogu konkurencyjnego itp.). Tak postąpiły m.in. Helsinki przy pozyskiwaniu rozwiązań dla systemu transportu publicznego.
PPI uzupełnia przedkomercyjne zamówienia publiczne (PCP – o tym może kiedy indziej :)), ponieważ umożliwia szerokie wdrożenie rozwiązań rozwijanych w mniejszej skali w ramach PCP. PPI można stosować zarówno do wyników prac badawczo-rozwojowych, jak i do innowacji organizacyjnych czy procesowych. Przykładowo rząd Finlandii wspierał innowacje wykraczające poza tradycyjne badania w projektach cyfrowej administracji.
✔ modernizację usług publicznych – większą jakość i efektywność
✔ rozwój nowego rynku dla innowacyjnych rozwiązań
✔ wsparcie wzrostu innowacyjnych firm
1.Brak wiedzy i umiejętności: Organy publiczne nierzadko nie dysponują wystarczającym know-how do skutecznego wykorzystania PPI – brakuje informacji o dostępnych innowacjach, kompetencji w zarządzaniu ryzykiem i doświadczeń w złożonych procesach zakupowych.
2.Ryzyko niepowodzenia: Jak wspomniano, PPI wiąże się z wyższym ryzykiem niż tradycyjne zamówienia, co może zniechęcać – zwłaszcza tam, gdzie brakuje zasobów i zdolności do zarządzania ryzykiem.
3,Bariery regulacyjne: W niektórych przypadkach wymagania regulacyjne dotyczące zamówień publicznych nie zapewniają elastyczności potrzebnej przy zakupach innowacyjnych.
4.Niewystarczająca współpraca: Udane PPI często wymaga koordynacji między różnymi jednostkami publicznymi oraz współpracy z sektorem prywatnym; bez odpowiednich mechanizmów jest to trudne do osiągnięcia.
Europejska inicjatywa wspierania innowacyjnych zamówień publicznych oferuje bezpłatne wsparcie techniczne i prawne dla poszczególnych zamawiających realizujących PCP i PPI. Z takiej pomocy skorzystał np. Madryt przy zakupach innowacji do swojego systemu transportu publicznego.
Zrównoważone zamówienia publiczne mają ogromny potencjał wspierania zrównoważonego rozwoju (mam nadzieję, że dotarłeś/łaś aż tutaj :)). Podobnie jak Szwecja, także rząd Finlandii wykorzystał swoją siłę nabywczą, by stymulować rynek zrównoważonych materiałów budowlanych.
Społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne również oferują duże możliwości dla rozwoju społecznego. Władze publiczne mogą swoją siłą zakupową wspierać etyczne produkty i usługi oraz wykorzystywać zamówienia do tworzenia miejsc pracy i wzmacniania włączenia społecznego. Przykładowo Komisja Europejska stosowała swoją siłę nabywczą, by wspierać i nabywać produkty oraz usługi społecznie odpowiedzialne, sprzyjające integracji mniejszości.
Digitalizacja zakupów nie polega na jednym doskonałym programie, tylko na sprytnym łączeniu narzędzi. Oto podsumowanie doświadczeń Jiříego Špalka oraz praktyczne wskazówki, które możesz wdrożyć od razu. Digitalizacja zakupów…
W obliczu zmian klimatycznych i rosnącego nacisku na zrównoważony rozwój, integrowanie zasad środowiskowych do zamówień publicznych staje się priorytetem. Kryteria ESG szybko stają się integralną częścią postępowań –…
Zasady ochrony danych osobowych tutaj.
